Pasen in het land van waaruit Jezus geroepen werd getuige de Oudtestamentische tekst: "Uit Egypte heb ik mijn zoon geroepen." (Hosea 11:1) De Christenen (Kopten) hier zijn er dan ook volledig van overtuigd dat het christendom in Egypte is begonnen. Goed vandaag bij deze gedachte eens stil te staan. Uit Egypte geroepen. Het land dat zoveel heeft bijgedragen aan de beschaving van de (latere) westerse wereld en aan het ontstaan van de christelijke beeldvorming.
Wanneer je hier in het land rond reist en de vele afbeeldingen in graven en tempels bekijkt, valt je oog al gauw op het beeld van Isis met het kind Horus op schoot. In het schitterende Nubisch museum in Aswan staat een wonderschoon bronzen beeldje van nog geen 30 cm. hoog van moeder Isis met Horus op schoot. Wanneer je er langs loopt denk je er niet bij na, omdat het zo op Maria met Jezus op schoot lijkt. De triade van Osisris (de vader), Isis (de moeder) en Horus (het kind) moet het vroege christendom zó sterk hebben aangesproken dat deze beeldvorming een vaste plaats heeft gekregen in de christelijke iconografie.
Ooit was Egypte één van de eerste volledig christelijke landen van de wereld. Het christendom verspreidde zich hier razend snel. Vooral omdat de Egyptenaren toen der tijd het christendom zagen als een bevrijding uit de handen van de Romeinse barbaren. Bijna zes eeuwen heeft het christendom hier standgehouden. Ondanks soms zeer heftige Romeinse vervolgingen. Dat het christendom hier zo goed aansloeg heeft zijn wortels in de reeds bestaande Oud Egyptische religie. De triade van Osiris, de gedachten over het Afterlive, de opstandingsgedachte en de geïncarneerde godheid (Horus) waren gemeengoed in de Egyptische cultuur.
Na het concilie van Chalcedon (451) heeft de kerk van Byzantium het Egyptisch christendom (vertegenwoordigd door Alexandrië) afgesneden van de wereldkerk. Die klap zijn ze hier in feite nimmer te boven gekomen.
In 641 n.Chr. werden de Arabische legers als bevrijders (wederom) binnen gehaald. Dat het christendom hier sterk geworteld was, blijkt wel uit het feit dat het tot in de 18e eeuw heeft geduurd voor Egypte een Islamitisch land kon worden genoemd.
Inmiddels heeft de Islam hier haar invloed stevig gevestigd. Overal waar je gaat of staat is de Islam op de één over andere manier aanwezig. Vijfmaal per dag gonst het in de stad van de oproepen vanaf de minaretten van de moskeeën. Vroeger klom de muezzin (oproeper) vijf maal daags naar boven. Nu zingt de muezzin in een microfoon beneden in de moskee. Ruim versterkt klinkt zijn oproep door de wijk. En tijdens het vrijdagmiddaggebed krijg je er de preek bij cadeau. Niet alleen van de moskee naast mijn huis, maar ook van de moskee drie straten verderop. En van nog een paar andere. De toon van de preek klinkt onheilspellend. Dat komt vooral door het fanatisme waarmee gepreekt wordt.
Inmiddels heeft hier een ‘revolutie’ plaatsgevonden. En is er hoop op een nieuwe toekomst. Mensen hebben het gevoel dood geweest te zijn, maar leven nu weer. Ook al weten ze dat het niet gemakkelijk zal worden. Resten van het oude regime moet worden opgeruimd. En in de overgang naar een nieuw parlement en de verkiezing van een nieuw president maken radicale islamisten gebruik van de situatie door zichzelf en hun boodschap voor het voetlicht te brengen. Hun toon wordt met de dag dwingender en dreigender. Voor de Christenen in Egypte een onheilspellende gedachte.
Ondertussen probeerde ik me hier ook voor te bereiden op Goede Vrijdag. Met de Matheus Passie en Johannes Passie van Bach. Wanneer ik hier om mij heen kijk, weet ik dat er veel lijden is. Het is niet rechtvaardig verdeeld in onze wereld. Veel mensen hier die het hoofd dagelijks maar net boven water kunnen houden. Maar na Goede Vrijdag komt Pasen. Daar vestigen we onze hoop op.
Nu is het Stille Zaterdag. Ik mijn iPod aan. Aafje Heynis nu: "Dank sei dir Herr..."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten